ເອກະສານພາສາລາວນີ້ ໄດ້ແປມາຈາກເອກະສານທີເປັນພາສາໄທຍ :

https://www.facebook.com/100010047373867/videos/654787241532849/

ເອກະສານພາສາລາວນີ້ ໄດ້ແປມາຈາກເອກະສານທີເປັນພາສາໄທຍ :

ເອກະສານພາສາລາວນີ້ ໄດ້ແປມາຈາກເອກະສານທີເປັນພາສາໄທຍ :

ລາວແພນ ເພັງທີ່ຜິດປົກກະຕິ
ນັກປະພັນ: ລາວ ແພນ
ນັກຂຽນ: ບໍ່ມີຫລັກຖານກ່ຽວກັບຊື່ຂອງນັກປະພັນ. ແລະເນື້ອຮ້ອງ, ແຕ່ວ່າມີຮ່ອງຮອຍເກົ່າທີ່ເຊື່ອວ່າເປັນທັກສະຂອງຄູສອນດົນຕີລາວ ພາຍໃຕ້ວັງນາຢູ່ເມືອງສົມເດັດພຣະປີ່ນເກົ້າ (ໃນລາຊະການຂອງກະສັດ ຮາຊການທີ ໔), ຜູ້ທີ່ຖືກບັງຄັບໃຫ້ເຂົ້າໄປໃນກຸງເທບໃນຊ່ວງສົງຄາມເຈົ້າອານຸວົງໃນແຜ່ນດິນ ຮາຊການທີ ໓, ໄດ້ເອົາຊະນະວຽງຈັນປີ ໑໘໒໖.(ພສ.໒໓໖໙)

ນັກຂຽນເນື້ອເລື່ອງ: ລາວ ແພນ

“ … ຄົນລາວ ເປົາແຄນ ແສນສະເນາະ ມາປູກຝັງກັບຄົນທີ່ມີຄວາມດຸໝັ່ນ.
ມັນແມ່ນຫົວໃຈຂອງເວລາທີ່ຫຍຸ້ງຍາກຈາກວຽງຈັນ. ຕົກຢູ່ໃນເມືອງອາຍຸທະຍາ.

“ເອມມາ, ເຈົ້າ, ເຈົ້າ, ເຈົ້າບໍ່ເຄີຍມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ, ຫຍຸ້ງຍາກ ລຳ ບາກ, ແລະປະສົບກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ, ນີ້ຍາກຫລາຍ, ເຈົ້າໄດ້ສູນເສຍທີ່ດິນ, ບ່ອນຢູ່ອາໄສ, ເຈົ້າໄດ້ສູນເສຍບ້ານເກີດເມືອງນອນ, ພໍ່ຕູ້, ແມ່ຕູ້, ແມ່ເຖົ້າ, ແມ່ເຖົ້າ, ແມ່ຂອງເຈົ້າ, ເມຍຂອງເຈົ້າ, ເມຍຂອງເຈົ້າ, ລູກຂອງເຈົ້າ, ລູກຂອງເຈົ້າ, ຄອບຄົວຂອງເຈົ້າ, ຊົນເຜົ່າແລະລູກໄກ່ໄດ້ ໜີ ຫນີໄປ. ຂອງ ຂ້ອຍ ນີ້ຖືກລອກອອກ. ມັນໄດ້ຕາຍແລ້ວ. ຢູ່ໃນປ່າດົງດົງ.

ບໍ່ມີຜ້າແສ່ວ, ບໍ່ມີຝ້າຍ, ບໍ່ມີຜ້າຄຸມ, ມີແຕ່ລອກ, ເສັ້ນທາງອ້ອມ, ລົມເຢັນ, ສິ່ງນີ້ຫລາຍທີ່ຈະຫລົງທາງ, ລົ້ມລົງ, ຕ້ອງເປັນຄົນທີ່ຂີ້ຄ້ານ, ບຸກຄົນ ສຳ ຄັນ, ມີແຕ່ຄົນດຽວທີ່ສາມາດເດີນທາງ, ຂໍອາຫານ, ຕົກເຂົ້າໄປໃນຕົວເມືອງ, ຕ້ອງໄດ້ເຕະກະຕໍ້, ຝຶກຊ້ອມ ຕໍ່າຕ້ອຍ, ຕະບິດຕະບ້ອຍ ບໍ່ຮູ້ສີ້ນ, ລ້ວນແຕ່ເອົາໄມ້ມອນຂອງລາວ, ເກັບຫຍ້າ, ເອົາມ້າຂອງເພື່ອນຂອງລາວໄປກິນ. ປະເທດ, ສະນັ້ນລາວສາມາດກິນໄດ້, ແຕ່ວ່າລາວມີຄວາມຕຸ້ຍ (ຫິວໂຫຍ) ທຸກຍາກຫຼາຍ, ຄືກັບຄົນທີ່ຕົກຢູ່ບ້ານນາຫອກ (ນະຮົກ), ຄວາມມືດ, ຝົນຕົກ, ການຕົກ, ການເດີນທາງໃນ jade, ສົນທະນາພາສາລາວ, ຖືສາຍພົວພັນ, ຈັບກົບ, ສະ ໜາມ ຝັງສົບ, ດິນທີ່ເປື້ອນ, ດິນ, ດິນ, ຂົມ, ຂົມ, ປາ, ຈັບໄດ້ອ່າງທັງ ໝົດ, ທ້ອງໄດ້ຍືດ, ຈັບຕົວງົວຄວາຍ, ທ້ອງສີຂຽວ, ຈັບໄດ້ທັງສອງສັດ, ຈັບກະປູ, ຈັບ ໜູ, ຈັບ ໜູ, ສີຂາວ ທ້ອງຈັບກົບໄດ້, ຂາຍາວ, ຈັບໄດ້ຍາວຂາ, ເອົາທັງຫມົດ, ເອົາໃຫ້ເຂົາເຈົ້າຕົ້ມແລະກິນກັບເຫຼົ້າ, ເປັນກັມຂອງເຮົາ ເພາະວ່າອ້າຍເຈົ້າວຽງຈັນເພື່ນເອີຍ..”

ເພງລາວແພນນີ້ ຖ້າວ່າຄົນ ໜຶ່ງ ຕ້ອງເວົ້າເຖິງຮູບລັກສະນະເດີມຂອງມັນ ມັນບໍ່ມີຮູບລັກສະນະທີ່ຫວານແລະມ່ວນຊື່ນທີ່ຖືກຫຼີ້ນໃນມື້ນີ້. ເພງພື້ນເມືອງລາວ ແພນ ມັນແມ່ນເພງທີ່ສະທ້ອນເຖິງຄວາມກຽດຊັງ, ຄວາມຢາກ, ຄວາມທຸກທໍລະມານແລະຄວາມທຸກທໍລະມານ, ຄວາມທຸກໃຈ. ເບິ່ງໃຈຮ້າຍ ບາງຄັ້ງມັນມີລັກສະນະອ່ອນໂຍນ. ເຊິ່ງ ໝາຍ ຄວາມວ່າເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມແຄ້ນໃຈ ແລະມີການລະຫລິ້ນທີ່ອ່ອນໂຍນ, ຊຶ່ງເປັນຄວາມ ໝາຍ ຂອງການປອບໂຍນຄົນທີ່ເປັນທຸກ.

ທຳ ມະຊາດຂອງເພງລາວຕົ້ນສະບັບແມ່ນຍ້ອນວ່າມັນແມ່ນບົດເພັງຂອງນັກໂທດລາວທີ່ຖືກ ນຳ ລົງໄປກຸງເທບ. ເມື່ອການຕໍ່ສູ້ຂອງເຈົ້າອານຸວົງເຈົ້າຄອງນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນໃນສະ ໄໝ ລາດຊະວົງຣາມາ໓ນັກໂທດຊາວລາວເຫລົ່ານີ້ແມ່ນປະຊາຊົນທີ່ເຈົ້າຊາຍອະນຸວົງໄດ້ລຸກຮືຂຶ້ນເພື່ອໂຈມຕີບາງກອກ. ເພື່ອປົດປ່ອຍວຽງຈັນຈາກປະເທດໄທ ແຕ່ເມື່ອໄປຮອດນະຄອນຣາຊະສີມາ, ມັນກໍ່ຖືກຕີແລະແຕກ. ນັກໂທດຊາວລາວທີ່ຖືກຈັບໄດ້ຖືກດິນແດນບັງຄັບຢູ່ບາງກອກ. ບັນດາກຽດສັກສີຂອງໄທໄດ້ກະ ທຳ ຄວາມໂຫດຮ້າຍສາຫັດ. ນັກໂທດເຫລົ່ານັ້ນປະສົບກັບຄວາມເດືອດຮ້ອນຫລາຍ. ແຕ່ຍ້ອນວ່ານັກໂທດລາວຂາດການ ນຳ ພາທີ່ເຂັ້ມແຂງ ໂດຍບໍ່ມີການສ້າງຕັ້ງລະບຽບ ເພື່ອລຸກຂຶ້ນແລະຕໍ່ສູ້ກາຍເປັນຄວາມຝັນ. ແມ່ນທໍ້ຖອຍໃຈ ເປັນໄປບໍ່ໄດ້ ວິທີແກ້ໄຂຂອງລາວແມ່ນການສະແດງຄວາມໂກດແຄ້ນ, ຄວາມກະຕືລືລົ້ນ, ຄວາມເຈັບປວດໃຈ, ແລະຄວາມທຸກທໍລະມານໃຫ້ເປັນເພງ. ເພງນັ້ນແມ່ນເພງ ລາວແພນ.ຖ້າທ່ານພິຈາລະນາເນື້ອໃນຂອງເພງລາວເດີມ ລາວແພນ ທ່ານຈະພົບເຫັນເນື້ອເພງທີ່ສະທ້ອນເຖິງຄວາມຮູ້ສຶກຂອງນັກໂທດລາວທີ່ໄດ້ກ່າວມາຂ້າງເທິງ.

ເອກະສານສບັບເປັນພາສາໄທຍ :

ลาวแพน เพลงธรรมดาที่ไม่ธรรมดา
ทำนอง : ลาวแพน
เนื้อร้อง : ไม่พบหลักฐานนามผู้แต่งทำนอง และเนื้อร้องแต่มีร่องรอยเก่าน่าเชื่อว่าเป็นฝีมือครูเพลงดนตรีชาวลาว สังกัดวังหน้าในสมเด็จพระปิ่นเกล้า ฯ (สมัยรัชกาลที่ 4 ) ที่ถูกกวาดต้อนยกครัวเข้ามาอยู่ในกรุงเทพ ฯ คราวศึกเจ้าอนุวงศ์ในแผ่นดินรัชกาลที่ 3 ตีเวียงจัน เพื่อ พ.ศ. 2369

เนื้อร้อง : ลาวแพน
…ฝ่ายพวกลาวเป่าแคนแสนเสนาะ มาสอเพาะเข้ากับแคนแสนขยัน
เป็นใจความยามยากจากเวียงจันทน์ ตกมาอยู่เขตขัณฑ์อยุธยา

“อีแม่ คุณเอ๋ย เฮาบ่เคย จะตกยาก ตกระกำ ลำบาก แสนยาก นี้หนักหนา พลัดทั้งที่ดิน ถิ่นฐาน พลัดทั้งบ้าน เมืองมา พลัดทั้งปู่ พลัดทั้งย่า พลัดทั้งตา ทั้งยาย พลัดทั้งแม่ ลูกเมีย พลัดทั้งเสีย ลูกเต้า พลัดทั้งพงศ์ ทั้งเผ่า ทั้งลูกเต้า ก็หนีหาย บักไทย มันเฆี่ยน บักไทย มันขัง จนไหล่ จนหลัง ของข่อย นี้ลาย จะตาย เสียแล้วหนา ที่ในป่า ดงแดน

ผ้าทอ ก็บ่มีนุ่ง ผ้าถุง ก็บ่มีห่ม คาดแต่เตี่ยว เกลียวกลม หนาวลม นี่เหลือแสน ระเหินระหก ตกยาก ต้องเป็นคนกาก คนแกน มีแต่แคน คันเดียว ก็พอได้เที่ยว ขอทานเขากิน ตกมาอยู่ ในเมือง ต้องถีบกระเดื่อง กระด้อย สีซ้อม ตำต้อย ตะบิดตะบอย บ่ฮู้สิ้น ถือแต่เคียว เกี่ยวหญ้า เอาไปให้ม้า ของเพื่อนมันกิน เที่ยวซมซาน ไปทุกบ้านทุกถิ่น จะได้กิน ก็แต่เดน แสนอึด (อด) แสนจน เหมือนอย่างคน ตกนาฮก (นรก) มืดมน ฝนตก เที่ยวหยก ๆ ถกเขมร ถือข้อง ส่องคบ จับกบ ทุ่งพระเมรุ เปื้อนเลน เปื้อนตม เหม็นขม เหม็นคาว จับทั้งอ่าง ท้องขึง จับทั้งอึ่ง ท้องเขียว จับทั้งเปี้ยว จับทั้งปู จับทั้งหนู ท้องขาว จับกบ ขาเหยียดๆ จับเขียด ขายาวๆ จับเอามา ให้สิ้น มาต้มกิน กับเหล้า เป็นกรรม ของเรา เพราะอ้ายเจ้า เวียงจันทน์เพื่อนเอย”

เพลงลาวแพนนี้ ถ้าหากจะกล่าวกันถึงลักษณะดั้งเดิมของมันทีเดียวแล้ว มันมิได้มีลักษณะอ่อนหวานเร้าวอนดังที่บรรเลงกันอยู่ในปัจจุบันนี้เลย ลักษณะเพลงลาวแพนดั้งเดิม เป็นเพลงที่สะท้อนถ่ายความเคียดแค้น, ความเร่าร้อน, ความทุกข์ทนและทุกข์ระทม, ความปวดร้าว ในบางตอนก็มีลักษณะฮึดสู้ มีลักษณะโกรธแค้น บางครั้งก็มีลักษณะอ่อนโยน ซึ่งหมายถึงการดับอารมณ์เคียดแค้นให้สงบลง และมีการบรรเลงในทางอ่อนหวานอยู่บ้างซึ่งเป็นความหมา่ยของการปลอบใจผู้ที่ทุกข์ยากคั่งแค้น

ลักษณะของเพลงลาวแพนเดิมที่มีดังกล่าวนั้นก็เนื่องมาจากมันเป็นเพลงของพวกเชลยลาวที่ถูกจับกวาดต้อนลงมาอยู่ในกรุงเทพฯ เมื่อคราวศึกเจ้าอนุวงศ์กษัตริย์เวียงจันทร์ในสมัยรัชกาลที่สาม พวกเชลยลาวเหล่านี้คือพวกประชาชนที่เจ้าอนุวงศ์เกณฑ์ลงมาโจมตีกรุงเทพฯ เพื่อปลดแอกเวียงจันทร์จากไทย แต่เมื่อยกมาถึงเพียงนครราชสีมาก็ถูกต้านตีจนแตกยับเยิน เชลยลาวที่ถูกจับได้ถูกกวาดต้อนลงมาในกรุงเทพฯ พวกเจ้าขุนมูลนายฝ่ายศักดินาไทยกระทำการทารุณเอาตามอำเภอใจ พวกเชลยเหล่านั้นได้รับความเดือดร้อนอย่างแสนสาหัส แต่เนื่องด้วยพวกเชลยลาวปราศจากการนำอันเข้มแข็ง ปราศจากการจัดตั้งอันมีระเบียบ การที่จะลุกฮือขึ้นต่อสู้จึงกลายเป็นเรื่องในฝัน เป็นเรื่องท้อแท้ เป็นสิ่งเป็นไปไม่ได้ ทางออกของเขาก็คือระบายความเคียดแค้น ความเร่าร้อน ความปวดร้าว และทุกข์ยากออกมาเป็นบทเพลง เพลงบทนั้นก็คือเพลงลาวแพน ถ้าหากจะพิจารณาดูเนื้อร้องของเพลงลาวแพนเดิม ก็จะได้พบเนื้อร้องที่สะท้อนถ่ายความรู้สึกของเชลยลาวไว้อย่างสมบูรณ์ตามที่กล่าวมาข้างต้น

อ่านเพิ่มเติมได้ที่ : http://www.lc.mahidol.ac.th/lcjournal/FullPaper/JLC33-1-Chaomanat-PP.pdf

ที่มา https://www.dek-d.com/board/view/1599168/
http://x.thaikids.com/phpBB2/viewtopic.php?p=11293&sid=77ddb8ab10573184f8b43e1bca7f92db

วีดีโอจากสารคดี : https://youtu.be/z7gHX7bxDJQ

ຮູບພາບສມັຍລາວຖືກກວດຕ້ອນມາຢູ່ອາຍຸທະຍາປະະທດໄທຍ

https://www.facebook.com/Yordkoonponh/videos/2018763038255682/

ສປປລາວ ເປັນປະເທດທີບໍ່ມີເອກຣາດ ຜູ້ນຳສູງສຸດ ບໍ່ໄດ້ຮັກສາກຽດ ແລະສັກສີຂອງຄວາມເປັນຊາດລາວ ໄປປະຕິບັດຕາມພິນັຍກັມຂອງຈັກະພັດແກວແດງຜູ້ລຸກລານ ໄປກົ້ມຫົວກາບໃຫວ້ທຸງຊາດແກວແດງ ແລະກໍປະຕິບັດໜ້າທີຢູ່ພາຍໃຕ້ແນວຄິດ ແລະຮູບປັ້ນຂອງອົງໂຮ່ຈິມີນ ຊື່ງແຕ່ໃດໆມາ ແກວແດງ ຫວັງຢາກຈະກືນກີນຊາດລາວ ແລະຈະທຳໃຫ້ປະຊາຊົນລາວກາຍເປັນຊົນເຜົ່ານ້ອຍໃນປະເທດຂອງຕົນ ດັ່ງເຄີຍໄດ້ກືນກີນຊົນຊາດ:ຈຳປາ(ຈາມ)-ໄທດຳ-ຂະແມຂອມ..ມາແລ້ວໃນອະດີດ !ອັນຕະລາຍອັນໃຫຍ່ຫຼວງ ໄດ້ຍັບໄກ້ເຂົ້າສູ່ປະເທດລາວເຮົາແລ້ວ!ຊາວລາວຫົວຊາດນິຍົມ ຕ້ອງພາກັນຕືນ ຊ່ວຍກັນປັດເຂັຍພັຍອັນຕະລາຍນີ້ນຳກັນ ຂັບໄລ່ຜູ້ນຳຜະເດັດການພັກລັດລາວແກວແດງນີ້ ໃຫ້ສີ້ນຊາກຈາກຜືນແຜ່ນດີນລາວ!

*ຄຣີບຈາກໂທຣະພາບສປປລາວຂອງສາຍພົວພັນມິຕພາບລາວ-ວຽດ ໃນການຢ້ຽມຢາມຂອງທອງລຸນ – ຄຣີບຈາກໂທຣະພາບສປປລາວຂອງສາຍພົວພັນມິຕພາບລາວ-ວຽດ ໃນການຢ້ຽມຢາມຂອງທອງລຸນ ( ກົດເຂົ້າໄປເບີ່ງ ໃນນາທີ ທີ໔ ແລະ ໓໘ ວິນາທີ ຕອນທອງລຸນ ກົມຫົວກາບໃຫວ້ທຸງຊາດແກວແດງ ໃນຖານະຂີ້ຂ້າມ້າໃຊ້ ຫຼືລູກທາດແກວແດງ! )

https://www.facebook.com/NakHopJaiKa/videos/220338346453918/

https://www.facebook.com/440310346376106/videos/167386872083113

ສະຫະພາບຢູໂຣບຍົກບັນຫາ ສິດທິມະນຸດຢູ່ລາວ
( ຈາກອະວາຣີ -ວິທະຍຸເອເຊັຍເສຣີ )

ສະຫະພາບຢູໂຣບ ໄດ້ຍົກບັນຫາ ການຣະເມີດ ສິດທິມະນຸດ ຢູ່ລາວ ເປັນຕົ້ນ ການຈັບ ແລະ ກັກຂັງ ຜູ້ຕຳນິ ຣັຖບານ ເປັນເວລາດົນນານ ຂຶ້ນມາຫາລື ກັບ ຣັຖບານລາວ.

ສະຫະພາບຢູໂຣບ ໄດ້ຍົກບັນຫາ ການລ່ວງຣະເມີດ ສິດທິມະນຸດ ຢູ່ລາວ ເປັນຕົ້ນການຈັບ ແລະກັກຂັງ ຜູ້ຕຳນິຕິຕຽນຣັຖບານ ຂຶ້ນມາຫາລື ກັບຣັຖບານລາວ ເປັນປະຈຳ, ຕາມທີ່ຫ້ອງການກິຈການ ຕ່າງປະເທດ ຂອງ ສະຫະພາບຢູໂຣບ ທີ່ໄດ້ຕອບຄຳຖາມ ຂອງນັກຂ່າວ ວິທຍຸເອເຊັຽເສຣີ ທາງອີແມລ ເມື່ອວັນ ທີ່ 23 ເດືອນ ມິຖຸນາ ປີ 2021 ນີ້.

ຕໍ່ຄຳຖາມທີ່ວ່າ ເອກອັຄຣັຖທູດ ສະຫະພາບຢູໂຣບ ປະຈຳລາວ ເຄີຍຖາມຄະນະຜູ້ນຳລາວບໍ່ວ່າ ເປັນຫຍັງ ນາງໝວຍ ຫລື ນາງ ຮວຍເຮືອງ ໄຊຍະບຸລີ ຈຶ່ງຖືກຈັບ ແລະ ສະຫະພາບ ຢູໂຣບ ໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ ທາງການລາວປ່ອຍຕົວ ນາງໝວຍ ແນວໃດ?

ສະຫະພາບຢຸໂຣບ ປະຈຳລາວ ຕອບວ່າ ກ່ຽວກັບ ກໍຣະນີທີ່ໜ້າເປັນຫ່ວງນີ້, ທາງສະຫະພາບຢູໂຣບ ກໍໄດ້ຍົກຂຶ້ນຫາລືກັບຝ່າຍ ລາວໃນຫຼາຍໂອກາດ ແລະ ໃນຫຼາຍຮູບແບບ. ສະຫະພາບຢູໂຣບສນັບສນູນ ແລະສົ່ງເສີມໃຫ້ມີສິດເສຣີພາບ ໃນການປາກເວົ້າ ອອກຂ່າວຕລອດມາ. ສະຫະພາບຢູໂຣບ ຊຸກຍູ້ໃຫ້ ສປປລາວ ປະຕິບັດຕາມ ຄຳໝັ້ນສັນຍາ ສົນທິສັນຍາ ແລະ ກົດໝາຍສິດທິ ມະນຸດທຸກຢ່າງ ໂດຍສະເພາະໃຫ້ປະຕິບັດ ຕາມຂໍ້ສເນີຂອງ ສະພາສິດທິມະນຸດ ສະຫະປະຊາຊາດ.

ຕໍ່ຄຳຖາມທີ່ວ່າ ໃນກໍຣະນີຄົນງານລາວ ສາມຄົນ ທີ່ຖືກຕັດສິນຈຳຄຸກ ເປັນເວລາກວ່າສິບປີ ຍ້ອນຕຳນິຕິຕຽນ ຣັຖບານລາວ ນັ້ນ, ທາງສະຫະພາບຢູໂຣບ ໄດ້ຕິດຕາມບໍ່ ແລະໄດ້ຮຽກຮ້ອງ ໃຫ້ທາງການລາວປ່ອຍໂຕ ພວກເຂົາເຈົ້າບໍ່?

ສະຫະພາບຢຸໂຣບ ປະຈຳລາວ ຕອບວ່າ ສະຫະພາບຢູໂຣບ ກໍໄດ້ຕິດຕາມ ກໍຣະນີ ທັງສາມ ຄົນຢ່າງໃກ້ຊິດ ແລະກໍໄດ້ຍົກຂຶ້ນມາ ຖາມທາງການລາວຫຼາຍໆຄັ້ງ. ກ່ຽວກັບເຣື່ອງນີ້, ສະຫະພາບຢູໂຣບ ເຊື່ອໝັ້ນວ່າ ການຈຳກັດສິດເສຣີພາບ ໃນການປາກເວົ້າ ອອກ ຂ່າວ ແລະການໂຮມຊຸມນຸມ ຕ້ອງໃຫ້ຖືກຕ້ອງສອດຄ່ອງ ກັບສົນທິສັນຍາ ສາກົນວ່າດ້ວຍສິດທິ ພົລເຮືອນ ແລະ ສິດທິການເມືອງ ທີ່ ສປປລາວ ກໍເປັນພາຄີຢູ່ແລ້ວ.

ຕໍ່ຄຳຖາມທີ່ວ່າຕົວແທນ ສະຫະພາບຢູໂຣບປະຈຳລາວ ໄດ້ຊຸກຍູ້ສົ່ງເສີມ ໃຫ້ຣັຖບານລາວປັບປຸງ ການປົກຄອງໃຫ້ດີຂຶ້ນແນວໃດ?

ສະຫະພາບຢຸໂຣບ ປະຈຳລາວ ຕອບວ່າ ສະຫະພາບຢູໂຣບ ພ້ອມກັບເຢັຽຣະມັນ ແລະ ສວິສເຊີແລັນ ໄດ້ຊຸກຍູ້ສົ່ງເສີມ ຣັຖບານ ລາວ ແລະ ອົງການຈັດຕັ້ງສັງຄົມ ໃນລາວ ໃຫ້ປັບປຸງ ການປະຕິບັດ ຕາມກົດໝາຍ ໃຫ້ມີປະສິດທິພາບສູງຂຶ້ນ ເປັນປະຈຳ ໃນ ທຸກໆກອງປະຊຸມ ເຈຣະຈາ ແລະ ປຶກສາຫາລືກັນ.

ນອກຈາກນີ້ ນັກຂ່າວວິທຍຸເອເຊັຍເສຣີ ຍັງຖາມວ່າ ເອກອັຄຣັຖທູດ ສະຫະພາບຢູໂຣບ ປະຈຳລາວ ມີຄວາມເປັນຫ່ວງບໍ່ວ່າ ໃນ ເວລາໂຄວິດ-19 ກຳລັງຣະບາດນີ້ ການນັບຖືສິດທິ ມະນຸດໃນລາວ ຈະຫລຸດໜ້ອຍຖອຍລົງ?

ສະຫະພາບຢຸໂຣບ ປະຈຳລາວ ຕອບວ່າ ໃນວັນສິດທິມະນຸດ ສາກົນ ເມື່ອວັນທີ່ 8 ເດືອນ ທັນວາ ປີ 2020 ທີ່ຜ່ານມາ, ພວກເຮົາ ສະຫະພາບຢູໂຣບ ຣັຖບານລາວ ແລະ ສະຫະປະຊາຊາດ ກໍໄດ້ປະຊຸມຫາລືກັນ ກ່ຽວກັບ ການຮ່ວມມືກັນ ໃນການປ້ອງກັນ ການຣະບາດຂອງ ໂຄວິດ-19.

ບໍ່ເທົ່ານັ້ນ ສະຫະພາບຢູໂຣບ ຍັງໄດ້ຈັດກອງປະຊຸມ ວ່າດ້ວຍສິດທິມະນຸດ ກັບ ສປປລາວ ເມື່ອວັນທີ່ 16 ມິຖຸນາ 2021 ນີ້ ແລະ ກໍໄດ້ຫາລືກັນ ກ່ຽວກັບບັນຫາການຣະຍາດ ຂອງ ພຍາດດັ່ງກ່າວ ໄດ້ບັນທອນ ຫລື ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ການນັບຖື ສິດທິມະນຸດຢູ່ລາວ ແນວໃດ; ນອກນັ້ນ ກໍຍັງໄດ້ເນັ້ນເຖິງ ການປັບປຸງຣະບົບ ການຮັກສາສຸຂພາບຢູ່ລາວໃຫ້ເຂັ້ມແຂງຂຶ້ນ ເປີດໂອກາດ ໃຫ້ທຸກຄົນມີ ສິດໄດ້ຮັບການຮັກສາ ສຸຂພາບຢ່າງທົ່ວເຖິງ ຫລຸດຜ່ອນຜົນກະທົບຕໍ່ເສຖກິດ ແລະຊີວິດການເປັນຢູ່ ຂອງປະຊາຊົນ ສົ່ງເສີມໃຫ້ມີ ການນັບຖື ສິດທິມະນຸດ ໂດຍສະເພາະ ສິດສເມີພາບ ໂດຍປາສຈາກ ການຈຳແນກທຸກປະການ. ສະຫະພາບຢູໂຣບ ຍັງສນັບສນູນ ອົງການຈັດຕັ້ງ ທາງສັງຄົມ ແລະ ພົລເຮືອນໃນລາວ ໃຫ້ເຂັ້ມແຂງ ໃນຍາມ ວິກິຕການ ອັນຮ້າຍແຮງນີ້.

ຕໍ່ຄຳຖາມທີ່ວ່າ ສະຫະພາບຢູໂຣບ ຈະສືບຕໍ່ຕິດຕາມ ສະພາບການສັກວັກຊິນປ້ອງກັນໂຄ ວິດ-19 ຢູ່ລາວແນວໃດ ໄດ້ຕິດຕາມບໍ່ ວ່າຈະມີການສັກວັກຊິນ ຢ່າງທົ່ວເຖິງສເມີພາບ ແລະ ກໍບໍ່ໄດ້ສັກພຽງແຕ່ບາງກຸ່ມຄົນ ເທົ່ານັ້ນ?

ສະຫະພາບຢຸໂຣບ ປະຈຳລາວ ອະທິບາຍວ່າຜ່ານມາ ສະຫະພາບຢູໂຣບ ກໍໄດ້ສົມທົບເງິນເຖິງ 2.5 ຕື້ ຢູໂຣ ຫລືເກືອບສາມຕື້ ໂດລາສະຫະຣັຖ ເຂົ້າໃນໂຄງການໂຄແວັກສ໌ ຊຶ່ງເປັນການຈັດຕັ້ງສາກົນ ເພື່ອແຈກຢາຍວັກຊິນ ໃຫ້ຫລາຍປະເທດໃນໂລກ. ຜ່ານມາ ປະເທດລາວ ກໍໄດ້ຮັບການຊ່ວຍເຫລືອ ວັກຊີນ ຊນິດ Astra Zeneca ຈາກການຈັດຕັ້ງ ດັ່ງກ່າວແລ້ວ 132,000 ໂດສ໌ ເມື່ອ ເດືອນມິນາ ແລະ ກໍໄດ້ຮັບວັກຊິນຊນິດ ໄຟເຊີ ຈຳນວນ 100,620 ໂດສ໌ ໃນວັນທີ 2 ມິຖຸນາ ນີ້ຈາກໂຄແວັກສ໌ ເຊັ່ນກັນ; ແລະ ປະເທດລາວ ກໍຈະໄດ້ຮັບວັກຊິນຊນິດ Astra Zeneca ຕື່ມອີກ ຈຳນວນ 132,000 ໂດສ໌ ໃນເດືອນ ກໍຣະກະດາ ຈະມາເຖິງ.

ເມື່ອວັນທີ 16 ເດືອນ ມິຖຸນາ ປີ 2021 ນີ້, ກອງປະຊຸມວ່າດ້ວຍສິດທິມະນຸດ ຣະຫວ່າງລາວ ແລະສະຫະພາບຢູໂຣບ ຖືກຈັດຂຶ້ນ ແບບທາງໄກ ແລະ ຕົກລັງກັນວ່າ ສະຫະພາບຢູໂຣບ ຈະຊ່ວຍລາວ ຄວບຄຸມການຣະບາດ ຂອງໂຄວິດ-19. ນອກຈາກນີ້ ສະຫະພາບຢູໂຣບ ຍັງຍົກບັນຫາ ຊາວລາວຫາຍສາບສູນ ຫຼາຍຄົນ ຂຶ້ນມາຖາມເຈົ້າໜ້າທີ່ລາວ ແລະຮຽກຮ້ອງ ໃຫ້ ສປປລາວ ໃຫ້ສັຕຍາບັນ ແກ່ສົນທິສັນຍາ ວ່າດ້ວຍການປົກປ້ອງບຸກຄົນ ຈາກ ການຫາຍສາບສູນນັ້ນນຳ.

ສ່ວນຄະນະຜູ້ແທນລາວ ຊຶ່ງນຳໂດຍ ທ່ານ ດວງມະນີ ຍອດສີອຸດົມ ຫົວໜ້າກົມສົນທິສັນຍາ ແລະ ກົດໝາຍ ທີ່ຂຶ້ນກັບກະຊວງການ ຕ່າງປະເທດລາວ ກໍໄດ້ຣາຍງານຕໍ່ກອງປະຊຸມ ກ່ຽວກັບຄວາມກ້າວໜ້າ ໃນລາວ ໃນດ້ານສິດເສຣີພາບ ໃນການປາກເວົ້າ ອອກຂ່າວ ເຂົ້າຮ່ວມສະມາຄົມ ອົງການ ແລະ ສິດເສຣີພາບໃນການໂຮມຊຸມນຸມ.

ສ່ວນຝ່າຍສະຫະພາບຢູໂຣບ ກໍໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ ທາງການລາວ ປະຕິບັດຕາມຄຳໝັ້ນສັນຍາທີ່ລາວ ໄດ້ໃຫ້ໄວ້ກັບສະຫະປະຊາຊາດ ວ່າ; ຈະນັບຖື ແລະ ປັບປຸງການນັບຖື ສິດທິມະນຸດ ໃຫ້ດີຂຶ້ນ.

ກ່ຽວກັບການຫາຍສາບສູນ ຂອງ ທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ ນັ້ນ, ຍານາງ ອຶງ ຊຸຍເມັງ ພັລຍາຂອງ ທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ ກໍໄດ້ ຂຽນ ແລະກ່າວຄຳເຫັນ ຕໍ່ກອງປະຊຸມສິດທິມະນຸດ ຣະຫວ່າງ ລາວ ແລະ ສະຫະພາບຢູໂຣບ ເທື່ອນີ້ວ່າ ຕາມທີ່ເຫັນ ໃນກ້ອງວົງ ຈອນປິດ ທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ ຖືກລັກພາໂຕ ແລະ ຫາຍສາບສູນໄປ ເປັນເວລາ 9 ປີ ແລ້ວ ແຕ່ຣັຖບານ ລາວ ຍັງປະຕິເສດຢູ່ ຍັງວ່າບໍ່ຮູ້ບໍ່ເຫັນ ບໍ່ຮູ້ວ່າແມ່ນຫຍັງເກີດຂຶ້ນ ກັບ ທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ. ພ້ອມດຽວກັນນັ້ນ ຣັຖບານລາວ ກໍຍັງບໍ່ຍອມຮັບ ການຊ່ອຍ ເຫລືອ ຈາກຕ່າງປະເທດ ໃນການສືບຫາ ທ່ານ ສົມບັດ ສົມພອນ.

ມີ ໑໔ ປະເທດເຊັນຮັບຮູ້ຄວາມເປັນກາງຂອງລາວຢູ່ເຈນີວາ( ສວິສເຊີແລນ ) ໃນວັນທີ ໒໓ ກໍຣະກະດາ ປີ ໑໙໖໒. Treaty of Neutrality of Laos Signed.On July 9th the Government of Laos together with the governments of Burma, Cambodia, Canada, the People’s Republic of China, the Democratic Republic of Vietnam, France, India, Poland, the Republic of Vietnam, Thailand, the Soviet Union, the United Kingdom, and the United States signed an agreement guaranteeing the neutrality of Laos.

*ຄຣີບກ່ຽວກັບເອກຣາດ ແລະສັນຍາສັນຕິພາບໃນລາວປີ ໑໙໖໒ :

https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=523176688037657&id=100010359905512

**ເອກະສານສັນຍາວ່າດ້ວຍຄວາມເປັນກາງຂອງລາວປີ ໑໙໖໒ :

https://treaties.un.org/doc/Publication/UNTS/Volume%20456/volume-456-I-6564-English.pdf

*** ຄຣີບການລົງນາມຮັບຮູ້ຄວາມເປັນກາງຂອງລາວໃນວັນທີ ໒໓ ກໍຣະກະດາ ປີ ໑໙໖໒ – ໄດ້ມີ ໑໔ ປະເທດເຊັນຮັບຮູ້ຄວາມເປັນກາງຂອງລາວຢູ່ເຈນີວາ( ສວິສເຊີແລນ ) :

https://www.facebook.com/100009078502642/videos/2454240228221903/

https://www.facebook.com/franceculture/videos/513967836418398/